Ścieżka przyrodnicza Folusz

      Podobno nie ma złej pogody, są tylko źle ubrani turyści :) Dlatego mimo pochmurnego nieba i niskiej temperatury, ciepło ubrani, z gorącą herbatą w termosie i prowiantem w plecaku jedziemy z samego rana do serca Beskidu Niskiego. Magurski Park Narodowy jest jednym z najbliżej położonych parków narodowych od naszego miejsca zamieszkania i wstyd się przyznać, ale najmniej przez nas poznanym. Leży on na granicy dwóch województw: małopolskiego i podkarpackiego. Liczne cerkwie, przydrożne krzyże i kapliczki, oryginalne łemkowskie chaty oraz cmentarze z I wojny światowej, to niewątpliwie interesujące obiekty etnograficzne i historyczne tego obszaru. Przez park narodowy przebiegają także liczne szlaki turystyczne m.in Główny Szlak Beskidzki , Szlak graniczny im. Kazimierza Pułaskiego , Szlak Architektury Drewnianej, Transgraniczny Szlak Naftowy oraz szlaki rowerowe i konne..

 Naszą wędrówkę rozpoczynamy na parkingu w miejscowości Folusz, gdzie znajduje się początek ścieżki przyrodniczej. Jest tu duża wiata pod którą można się schronić przed deszczem a także sporo ławeczek, gdzie cześć z nich jest także zadaszona. Jest tu też kasa w której można zakupić bilety wstępu do Magurskiego Parku Narodowego, dzisiaj zamknięta. Zaczyna dość mocno padać, ale ani trochę nas to nie zniechęca. Zakładamy kurtki przeciwdeszczowe i ruszamy na szlak. Na ścieżce znajduje się 12 przystanków o różnorodnej tematyce związanej z przyrodą ożywioną i nieożywioną występującą w Magurskim Parku Narodowym.

 Przystanek nr 1 znajduje się praktycznie na parkingu. Jest to niewielkich rozmiarów oczko wodne, które powstało w ramach czynnej ochrony płazów. To miejsce rozrodów ropuch, traszek czy kumaków. Jest już dość późna jesień, wiec nie dziwimy się że nie udaje nam się dostrzec żadnego płaza. Zapewne zapadły już w sen zimowy :)

 Przystanek nr 2 informuje nas o różnorodności gatunkowej drzew i krzewów na tym terenie. Niegdyś znajdowały się tutaj grunty rolne, które stopniowo zaczęły zanikać w skutek przebudowy lasu. Drzewa jakie możemy tutaj spotkać to:  klon jawor, buk, sosna, jesion, czereśnia, modrzew, dąb szypułkowy i grab..

  Przystanek nr 3 to miejsce w którym kiedyś przebiegała granica rolno-leśna. Jednym z takich śladów bytności człowieka na tym terenie są kopce lub murki z kamieni, poukładane wzdłuż dawnej miedzy. Patrząc na te okazałe drzewa, ciężko nam uwierzyć że kiedyś było tutaj pole uprawne..

 Jesteśmy coraz bardziej podekscytowani, bo zbliżamy się do jednego z najbardziej atrakcyjnych punktów na ścieżce..

Przystanek nr 4 to z niecierpliwością wyczekiwany przez nas Wodospad Magurski :) Zdjęcia nie oddają uroku tego miejsca. Po prostu trzeba tutaj przyjechać. Prawie 7 metrowej wysokości próg skalny jest największym wodospadem w Beskidzie Niskim. Miejsce jest bardzo malownicze, mimo że w tym momencie cieknie z niego znikoma ilość wody. Podobno najlepszą porą na podziwianie wodospadu jest wiosna. Wtedy woda spływa tutaj silnym strumieniem..

 Obok znajduje się ławeczka, miejsce z którego można rozkoszować się widokiem i szumem wodospadu. Niestety nie dzisiaj :)

 Jest tu też drogowskaz do kolejnej atrakcji, ale zanim się tam udamy to schodzimy jeszcze na dno doliny spojrzeć na wodospad z innej perspektywy..

Jest tutaj tak ładnie, że na pewno przyjadę tu wiosną..

 Przystanek nr 5 - głównym zespołem leśnym w Magurskim Parku Narodowym jest żyzna buczyna karpacka. Dominującym gatunkiem jest buk zwyczajny z domieszką jodły. W lecie możemy tutaj spotkać jednego z najpiękniejszych owadów z rodziny kózkowatych - nadobnicę alpejską, chrząszcza którego najliczniejsza populacja w Polsce znajduje się właśnie tu..

 Przystanek nr 6 - jodła w drzewostanach mieszanych jest drugim po buku gatunkiem drzew wchodzących w skład buczyny karpackiej. W okresie wojennym i powojennym w wyniku intensywnej wycinki drzew jej ilość w okolicznych lasach mocno zmalała. Dziś wykonuje się cięcia odsłaniające mające na celu ochronę jodły, dzięki którym w ostatnich latach jej udział w buczynie karpackiej wzrósł do 19 %

 Dochodzimy do ciekawego miejsca. Widać że jest to obszar spływu licznych drobnych źródełek i małych potoków. Niestety bardzo suche lato i praktycznie brak opadów przyczyniły się do ich wyschnięcia. Latem musi być tutaj bardzo bujnie i zielono, a dodatkowy szum strumyczków na pewno uprzyjemnia wędrówkę. Nam pozostaje tylko wyobraźnia i cierpliwe oczekiwanie na wiosnę :) Tutaj też znajduje się przystanek nr 7 opisujący strefę źródliskową..

 Z tabliczki na przystanku nr 8 dowiadujemy się jak ważnym elementem ekosystemu leśnego jest martwe drewno. Drzewa które obumarły stają się domem dla wielu gatunków zwierząt, roślin i grzybów. Są też świetnym magazynem wody w lesie. Po kilku minutach dochodzimy do kolejnej dużej atrakcji na ścieżce..

 Przystanek nr 9 - Diabli Kamień to wychodnia skalna zbudowana z gruboziarnistego piaskowca magurskiego i zlepieńców. Wychodnię tworzy 6 bloków skalnych oddzielonych od siebie szczelinami. Diabli Kamień ma oczywiście swoją legendę. W dawnych czasach ludzie chcąc oddać cześć Bogu, budowali w okolicy coraz więcej kościołów z czego diabły były bardzo niezadowolone. Podczas budowy świątyni w Cieklinie postanowiły zrzucić na nią największy głaz w okolicy jaki uda im się znaleźć. Niestety jego transport przysparzał im sporo problemów, a czasu do wschodu słońca było coraz mniej. Kiedy przelatywały nad górą Kosma usłyszały pianie koguta i straciły swoje piekielne moce, a ogromny głaz wypadł z ich szponów i upadając rozbił się na kilka mniejszych części. Stąd właśnie pochodzi nazwa tej skalnej wychodni :)

 Wokół Diablego Kamienia można poruszać się tylko po wytyczonej ścieżce. Obowiązuje tutaj całkowity zakaz przekraczania barierek i wspinania się na skały, gdyż wychodnia objęta jest ochroną. Teren jest monitorowany. Niestety spotkamy tutaj parę dorosłych ludzi, którzy albo nie umieją czytać albo nic sobie z zakazu nie robią bo przeskakują z kamienia na kamień w poszukiwaniu dogodnego miejsca na wspólne zdjęcie. No cóż. Szkoda, że niektórzy tak bezmyślnie niszczą przyrodę. Maszerując ścieżką spotkamy na swojej drodze jakiegoś krasnala. A nie, to tylko Magda :) 

   Zatrzymujemy się, żeby pooglądać piękne zielone poduszeczki z mchu..

Diabli Kamień przypomina mi trochę skałki w Skamieniałym Mieście i w Rezerwacie "Prządki"

 Bardzo się cieszę, że tutaj przyjechaliśmy. Mimo że mamy okazję podziwiać dopiero niewielką cześć Magurskiego Parku Narodowego, to już nas mile zaskoczył :)

  Ze ścieżki na dole widać najlepiej jak Diabli Kamień jest duży..

 Do końca pozostały nam jeszcze tylko trzy przystanki..

 Przystanek nr 10 to obszar ochrony ścisłej "Magura Wątkowska". Park narodowy jest jedną z form ochrony cennych obszarów przyrodniczych. Czasem potrzebna jest ingerencja człowieka, żeby taki właściwy stan środowiska odtworzyć lub utrzymać. Natomiast obszar ochrony ścisłej polega na całkowitym zaniechaniu jakiejkolwiek aktywności ludzkiej na danym terenie. Taki duży, nieprzerwany kompleks zapewnia spokój przede wszystkim dużym zwierzętom jak niedźwiedź czy jeleń :)

 Przy tym przystanku znajduje się skrzyżowanie szlaków. Do wsi Bartne dojdziemy stąd    szlakiem. Idąc nim dojdziemy również do skrzyżowania ze szlakiem    który prowadzi nas do rezerwatu "Kornuty" przez Magurę Wątkowską. Na szczyt Ferdel dojdziemy    szlakiem :)

 My idziemy w stronę wsi Folusz. Drogę przecina nam strumień. Wolimy nie ryzykować zamoczenia butów więc..

 ..maszerujemy przez drewnianą kładkę :)

 Po chwili dochodzimy do przystanku nr 11 :) W tym miejscu znajdują się pozostałości starego tartaku na potoku Kłopotnica. Przed tartakiem niegdyś znajdowała się szeroka na 4 metry tama o dwóch śluzach, która była jednocześnie mostem i punktem ujęcia wody. Na noc śluzy w tamie zamykano w celu spiętrzenia wody, po czym betonową rurą docierała ona do wieży piętrzącej i służyła do napędu koła wodnego. Poprzez odpowiednie przekładnie i pasy napęd przenoszono na piłę, służącą do ciecia drewna. Dziś to co zostało z tartaku porasta mech..

..tama się rozpadła a na zwalonych, betonowych płytach utworzył się mały wodospad..

  Kłopotnica okazuje się bardzo ładną i urokliwą rzeczką o tej porze roku wyjątkowo malowniczą :)

  Idealne miejsce na spacer z aparatem :)

   Ostatni przystanek nr 12 to przełom Kłopotnicy. Jest to też miejsce gdzie możemy odpocząć, rozpalić ognisko..

..i zaparkować rowery w takim o to stojaku :)

 Potok jest jednym z dopływów rzeki Wisłoki. Woda płynie tutaj wartkim strumieniem, a dno jest mocno kamieniste..

 Ścieżka jest naprawdę bardzo przyjemna, idealna na niedzielny spacer. Bardzo dobrze oznakowana, ze sporą ilością drewnianych kładek i schodków ułatwiających wędrówkę. Podejścia są krótkie i niezbyt męczące nawet dla osób, które na co dzień nie uprawiają żadnej aktywności fizycznej. Jedyne czego nam wyraźnie brakowało na ścieżce, to zadaszonych wiat pod którymi można się schronić przed deszczem w taką niepogodę jak dziś. Ciężko się napić z termosu i coś zjeść, kiedy leje się człowiekowi na głowę :)

 No właśnie, znów się trochę rozpadało a my mimo to mamy zamiar wrócić do przystanku nr 10. Chcemy udać się stamtąd szlakiem do skrzyżowania ze szlakiem i odwiedzić jeszcze rezerwat przyrody "Kornuty". Parę godzin do zachodu słońca jeszcze nam zostało, więc chcemy wykorzystać ten dzień na ile się da :)